Er is allerlei aanbod van vrijetijdsbesteding voor mensen die slechtziend zijn. Maar voor Annemarie Nodelijk, die zelf plotseling slechtziend werd door een hersentumor, was dat aanbod niet divers genoeg. In 2012 is ze in Rotterdam begonnen met het organiseren van salsalessen voor mensen met een visuele beperking. Ondertussen is er ook een start gemaakt met lessen in Utrecht, Den Bosch en Amsterdam.
Nodelijk: ‘Ik heb gezelligheid nodig en een geluksgevoel na een les, waardoor ik gestimuleerd word terug te komen.’ Dat vond ze niet in het bestaande aanbod van vooral heel veel balsporten met een zogenaamde ringelbal. ‘Daarbij gaat alles in stilte, dat is niets voor mij’. Ze miste de kick van dansen en het gevoel van vrijheid dat ze daarbij krijgt. Maar bij reguliere lessen kon ze ook niet goed terecht.
Af van beeldspraak
Een paar jaar geleden deed Nodelijk mee aan de flashmob ‘Kannietszien’ in Rotterdam. Hierbij gingen mensen (goed en slechtziend) in het centrum van de stad met elkaar salsa dansen. ‘Superleuk. Ik baalde ervan dat dat maar één keer was. Daar is het idee ontstaan om zelf salsalessen te organiseren voor mensen met een visuele beperking’, vertelt Nodelijk.
Wat maakt dan dat reguliere danslessen niet geschikt zijn voor mensen die slechtziend zijn? Nodelijk: ‘We zijn allemaal zo gewend om in beeldspraak te communiceren. Dat begint al bij binnenkomst. ‘Hang je jas daar maar op’. Als dat al gezegd wordt. Iemand die slechtziend is, heeft daar echt even een beetje hulp bij nodig.’ Datzelfde geldt uiteraard voor instructies tijdens de les. ‘Woorden zoals ‘hierheen’, ‘daarheen’, dat werkt niet. Mensen kunnen hun leraar immers niet zien’, legt Nodelijk uit. ‘Ook gaan bij reguliere lessen de lichten vaak uit. Dan zien mensen die slechtziend zijn, vaak helemaal niks meer.’
Er is volgens Nodelijk nog een aspect waarom er veel animo is voor salsalessen voor mensen met een visuele beperking. ‘Mensen voelen zich hier niet ‘bijzonder’, geen uitzondering. Ze vallen niet op vanwege hun beperking en er hoeft niet speciaal met hen rekening gehouden te worden. De hele les is immers op hen afgestemd.’
Buddy’s en simulatiebrillen
Les geven aan leerlingen met een visuele beperking vraagt ook iets van de salsaleraar en buddy’s die worden ingezet. Buddy’s zijn goedziende mensen die al danservaring hebben en de leerlingen met een visuele beperking begeleiden. De dansleraren en buddy’s krijgen altijd eerst een workshop. Nodelijk: ‘We werken aan de hand van ‘tien geboden’ die ik heb opgesteld. Tien regels over hoe les te geven, te communiceren en om te gaan met mensen die slechtziend zijn.’ Een belangrijk onderwerp hierin is bewustwording van het gebruik van beeldspraak en welke woorden je wél kunt gebruiken voor mensen die slechtziend zijn. ‘Zeg rechts of links, in plaats van hier of daar-heen. Ook is het belangrijk dat de dansleraar echt geduld heeft. Reguliere lessen gaan namelijk veel sneller.’
Tijdens de workshop wordt ook gewerkt met simulatiebrillen met het zicht van Nodelijk. Haar ene oog is blind en haar andere oog heeft een smalle kokervisie. Met de bril kunnen goedziende mensen zich beter inleven en snappen ze ook veel beter wat iemand met een visuele beperking aan instructies of hulp nodig heeft, licht Nodelijk toe. Het uiteindelijke doel van Nodelijk is dan ook niet alleen mensen die slechtziend zijn een fijne danservaring te geven, maar ook de werelden van goed en slechtziende mensen dichter bij elkaar brengen. Nodelijk: ‘Die zijn nog steeds te gescheiden, wat nog steeds kan leiden tot veel onbegrip.’
Weer aan het opstarten
De lessen van Blinde liefde voor salsa zijn langzaamaan weer aan het opstarten sinds de coronacrisis. In Utrecht is een nieuwe groep begonnen en in Rotterdam wordt binnenkort gestart. Voorlopig wordt er nog ‘single’ gedanst. Er wordt altijd gekozen voor een locatie die goed met het openbaar vervoer te bereiken is. Voor meer informatie, kijk op de website www.blindeliefdevoorsalsa.nl.
Tijdens de Week van de Toegankelijkheid is er de mogelijkheid om een les te volgen in Rotterdam.
Mensen mogen zich alleen aanmelden, maar ook met een (goedziende) partner. Wie al danservaring heeft, en graag mensen met een visuele beperking in het salsadansen wilt begeleiden, kan zich aanmelden als buddy.
